Senetle ilgili en çok karşılaşılan hukuki sorunlardan biri de bedelsiz Senedin kullanılmasıdır. Ödediğiniz senedin icraya verilmesi halinde hukuki sonuçları nedir ? Teminat senedini icraya koymak suç mudur ? Boş senedi doldurma suç mudur ?
Bedelsiz senedi kullanmak suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun “Bedelsiz senedi kullanma” başlıklı 156. maddesinde düzenlenmiştir: “(1) Bedelsiz kalmış bir senedi kullanan kimseye, şikayet üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası verilir.”
Bedelsiz senedi kullanma suçu ile yasa koyucu bireye yönelen menfaati öncelikle göz önünde bulundurarak sözleşmelere olan güvenin ihlalinden dolayı mağdurun malvarlığı değerlerini korumayı amaçlamış ve bu suç tipini malvarlığına yönelik suçlar içerisinde ve güveni kötüye kullanma suçunun özel bir görünümü olarak düzenlemiştir.
“Bedelsiz senedi kullanma suçunun oluşabilmesi için; sanığın elinde borçlusunca bedelinin tamamı yada kısmen ödenmiş bir senet olmalı ve bunu kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi tahsile sokması veya bir başkasına devretmesi gerekmektedir. Borcun bir bölümü ödenmiş ve geri kalan miktar için elinde tuttuğu senedi, tümü veya kalandan fazla miktarı için kullanan sanığın fiili de bedelsiz senedi kullanma suçunu oluşturacaktır (Yargıtay 15. Ceza Dairesi,Esas No:2013/4514, Karar No:2014/17158)”
BU SUÇ, NİTELİĞİ İTİBARİYLE ÖZÜNDE HUKUKİ İHTİLAF BARINDIRMAKTADIR.
Suçun maddi unsurunun oluşması bakımından failin borçlusu tarafından ödenmiş ve bir suretle elinde kalmış senedi, sahibine iade etmesi gerekirken bunu yapmayarak, bahse konu olan senedi kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi kullanması, örneğin ödenmesi için icraya başvurması veya başkasına devretmesi yeterlidir.
Öte yandan suç, bedelsiz senedin kullanılmasıyla tamamlanacağından, bu fiilden bir zararın meydana gelmesi şart değildir.
KONUYLA İLGİLİ YÜKSEK YARGI KARARLARI
“Sanığın, katılan ile yaptığı sözleşme gereğince taşınmazında yaptığı tadilat karşılığında 13.500,00 TL bedelli senet aldığı, katılanın senet bedelini ödemesine rağmen daha sonradan çıkan ek işlerin bedeli olan 950,00 TL’yi ödemediği gerekçesi ile bedelsiz kalan senedi takibe koyarak, 950,00 TL alacak üzerinden icra takibi başlattığı somut olayda; katılanın senet bedelini ödediğine dair beyanı ile dosyaya sunduğu tahsilat makbuzları ve sanığın yaptığı iş bedeli olarak 13.500,00 TL’nin ödendiğini kabul etmesi karşısında sözleşme dışında kalan ek işlerin bedeli olan 950,00 TL alacağı için suça konu senedi tahsile koyması karşısında, bedelsiz senedi kullanma suçunun oluştuğu gözetilmeden sanığın mahkûmiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi, Bozmayı gerektirmiştir. (15. CEZA DAİRESİ E. 2013/932 K. 2014/1613 T. 30.1.2014)”
“Müştekinin kızını temyiz eden sanık R.. P..’in ortağı ve imza yetkilisi olduğu E.. A… dershanesine yazdırdığı, bunun karşılığında da şirket adına 1400,00 TL bedelli senet verdiği, müştekinin bu borcunu peyder pey ödediği, ancak bu ödeme ile bedelsiz kalan senedin dershane ortakları tarafından müştekiye iade edilmeyerek, dershanenin kapanmasını da fırsat bilip cirolamak sureti ile devrettikleri, akabinde müştekinin daha önce ödemiş olduğu senet nedeni ile icra takibine maruz kalarak senet bedelini ikinci kez ödemek zorunda kaldığı, böylece sanığın senet bedelinin tamamen ödendiğini ve bedelsiz kaldığını bilmesine rağmen, müştekiye ait senedi başkasına devretmek şeklinde gerçekleşen olayda bedelsiz senedi kullanma suçunun oluştuğuna yönelik mahkemenin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir. (23. CEZA DAİRESİ E. 2015/143 K. 2015/34 T. 25.3.2015)”
“… somut olayda katılan tarafından dosyaya sunulan ve sanık Cengiz Karaalp tarafından 26.3.2002 tarihli oturumda imzanın da kendisine ait olduğunu kabul ettiği tarihsiz belgede yazılı toplam 1.475.000.000 lira değerindeki 8 adet senedin ona teslim edilip, bu senetler karşılığı katılanın 405.000.000 lira nakit ve 50.000.000 lira da çek ile ödemede bulunduğunun bildirilmesi ve Denizli İcra Müdürlüğünün 2000/504 sayılı takip dosyasından da belgede ödendiği bildirilen miktar düşülmeksizin, aynı senetlerin 1.475.000.000 lira üzerinden sanık Abdurrahman Okşar tarafından icra takibine konulduğunun anlaşılmasına göre, sanık Cengiz Karaalp yönünden sözkonusu yazılı belge nazara alındığında yüklenen suçun sabit olup mahkümiyetine hükmolunması,… (11. CEZA DAİRESİ, E. 2004/4698, K. 2005/2579, T. 11.5.2005)”
“Bedelsiz senedi kullanma suçunun oluşabilmesi için; sanığın elinde borçlusunca bedelinin tamamı ya da kısmen ödenmiş bir senet olmalı ve bunu kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi tahsile sokması veya bir başkasına devretmesi gerekmektedir. Borcun bir bölümü ödenmiş ve geri kalan miktar için elinde tuttuğu senedi, tümü veya kalandan fazla miktarı için kullanan sanığın fiili de bedelsiz senedi kullanma suçunu oluşturacaktır.
Somut olayda;
Sanığın yetkilisi olduğu pansiyonda öğrenci olan kızının eğitim sezonu sonuna kadar 8 ay kalacak olması nedeniyle müştekinin sanığa 1600 TL meblağlı senet verdiği, ilki elden 5 aylığı posta çekiyle ödediği sırada bitime iki ay kala pansiyonun kaymakamlıkça kapatılması nedeniyle kızının başka pansiyona gitmek zorunda kalması nedeniyle müştekinin ödemeyi durdurduğu son iki ayda kalma gerçekleşmediğinden ödeme gerekmeyeceği ve kalınmış olan 6 aylık kısma tekabül eden 1200 TL’nin ödenmiş olduğu halde tamamen bedelsiz kalan senedi hatta son kısım dikkate alınmamış olsa dahi 1200 TL’lik kısmı ödenmiş olan senedi diğer sanığa ciro ederek, kısmen veya tamamen ödenmemiş gibi 1200 TL’lik kısmı üzerinden icra takibi yoluyla tahsile sokması karşısında sanıkların 5237 sayılı TCK’nm 156/1. maddesi gereği mahkumiyetine karar verilmesi gerektiği, … (15. CEZA DAİRESİ, 2011/16427 E., 2012/37695 K., T. 23.05.2012)”
“Katılanın, sanığa olan borcunu ödeyip buna ilişkin ortağı ve işçisi tarafından düzenlenen belge aldığını, suça konu çeklerin yanlarında olmadığı gerekçesiyle iade edilmediğini iddia edip, anılan belgelerin birer suretinin dosyaya ibraz edilmesine ve bu konuda menfi tespit ve istirdat davasının açıldığının anlaşılmasına göre, gerçeğin kuşkuya yer vermeyecek biçimde belirlenebilmesi bakımından; tarafları katılan ile sanık olan ve İzmir … Asliye Ticaret Mahkemesinde derdest bulunan dava araştırılıp bekletici sorun yapılarak sonucuna göre sanığın hukuki durumunun takdir ve tayini gerektiği gözetilmeden, ihtilafın hukuki nitelikte olup hukuk mahkemesinde de davanın açıldığından bahisle yazılı şekilde beraat kararı verilmesi, (11. CEZA DAİRESİ, 2005/4453 E., 2006/9181 K., T. 22.11.2006)”
_______________________________________________________________________________________________
Hukukist Hukuk Bürosunun web sitesinde yayınlanan tüm yayınlar telif hakları ile korunmaktadır. Makalenin kaynak link adresi ve hukukist adı belirtilerek makalelerden bir paragraflık alıntı yapılabilir. Bunu dışında yazılı izin alınmadan makalelerin başka web sitelerinde yayınlanması hukuki ve cezai sorumluluk gerektirmektedir.
Bedelsiz senedi kullanmak suçu ile ilgili her türlü görüşlerinizi iletişim bölümünden bize gönderebilirsiniz.